Przejdź do zawartości

Edward Loth

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Edward Karol Loth
Ilustracja
pułkownik lekarz pułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

3 sierpnia 1884
Warszawa

Data i miejsce śmierci

15 września 1944
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1922

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

3 pułk piechoty

Stanowiska

lekarz batalionu
lekarz pułku
naczelny lekarz PSZ

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Grób Edwarda Lotha na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Kamień upamiętniający Edwarda Lotha na warszawskim Ujazdowie
Edward Loth w czasie służby w Legionach

Edward Karol Loth (ur. 3 sierpnia 1884 w Warszawie[1], zm. 15 września 1944 tamże) – polski anatom, antropolog i eugenik, doktor medycyny i filozofii, jeden z organizatorów i profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności oraz fińskiej Akademii Nauk, pułkownik lekarz Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Edward Karol Loth urodził się 3 sierpnia 1884 roku w Warszawie, w rodzinie Edwarda Karola i Anny z Hoserów. Był młodszym bratem Jerzego (1880–1967)[2].

Jako uczeń został usunięty ze szkół za udział w demonstracji przeciw caratowi. Maturę zdawał jako ekstern w Baku. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej „Zet”.

Studiował antropologię w Zurychu i w 1907 otrzymał doktorat z filozofii. Później studiował medycynę w Bonn, Getyndze i Heidelbergu, gdzie w 1912 otrzymał stopień doktora nauk medycznych. Następnie pracował jako asystent w Katedrze Anatomii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1914 habilitował się z anatomii i antropologii oraz rozpoczął we Lwowie wykłady z anatomii prawidłowej i topograficznej. W 1915 był jednym z organizatorów Uniwersytetu Warszawskiego i objął tam Katedrę Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Był pionierem antropomorfologii części miękkich. Od 1921 profesor anatomii na tym Uniwersytecie.

W czasie I wojny światowej pełnił służbę w Legionach Polskich. Był lekarzem 3 pułku piechoty. Awansował kolejno na: podporucznika lekarza (19 października 1914), porucznika lekarza (2 listopada 1914) i kapitana lekarza (21 marca 1915). W 1915 informowano w prasie, iż opracował wynalazek w postaci noszy-taczek[3]. W 1917 był urlopowany jako profesor Uniwersytetu Warszawskiego[4].

W latach 1917–1919 pełnił funkcję naczelnego lekarza Polskiej Siły Zbrojnej. W styczniu 1919 został powołany na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W latach 1919–1920 był członkiem wojskowej Misji Zakupów w Paryżu. 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[5]. W 1921 został przeniesiony do rezerwy. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do Kompanii Zapasowej Sanitarnej Nr 3[6]. Zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, w grupie lekarzy. Posiadał przydział w rezerwie do 1 batalionu sanitarnego w Warszawie[7][8]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie[9].

W latach 1929–1931 był prezesem Towarzystwa Lekarzy Zdrojowych[10].

Od 1911 był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, w latach 1925–1935 był członkiem zarządu, a od 1928 do 1935 sekretarzem generalnym. Od 1927 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1934 członkiem czynnym.

W 1927 był prezesem Zarządu Głównego Związku Hallerczyków[11]. W 1931 opublikował podręcznik „Anthropologie des parties molles”.

Prowadził badania porównawcze części miękkich człowieka, także z dziedziny ortopedii i rehabilitacji narządów ruchu.

W czasie okupacji był członkiem Armii Krajowej, pracował w warszawskim Szpitalu Ujazdowskim i brał udział w tajnym nauczaniu. Prowadził wykłady w Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. Jana Zaorskiego, która była konspiracyjną formą tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego[12].

Zginął w powstaniu warszawskim wraz z żoną i córką pod gruzami kamienicy przy ul. Tenisowej na Mokotowie[13], pełniąc obowiązki chirurga w punkcie opatrunkowym. Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A27-12-24/25)[14].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

15 października 1909 zawarł związek małżeński z Jadwigą Niemirycz[2]. Syn Felicjan ps. „Felek” (1914–1982) był doktorem medycyny, chirurgiem ortopedą, więźniem Pawiaka, uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Córka Helena (ur. 1916)[15]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 275.
  2. a b Łoza 1938 ↓, s. 432.
  3. Wynalazcy w Legionie. „Nowości Illustrowane”. Nr 41, s. 3, 9 października 1915. 
  4. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 52.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 16 czerwca 1920 roku, s. 459.
  6. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 164.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1128, 1212.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1021, 1095.
  9. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 213, 731.
  10. Romer Eugeniusz: Pamiętnik paryski (1918–1919), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław·Warszawa·Kraków·Gdańsk·Łódź 1989, przypis red. nr 1060, s. 261, ISBN 83-04-03052-7
  11. Kalendarz oficerów rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej. Rocznik II. Warszawa: 1927, s. 32.
  12. Stanisław Chodynicki, Paweł Radziejewski: Tajne nauczanie w czasie II wojny światowej i białostoccy lekarze. umb.edu.pl. [dostęp 2018-12-18].
  13. Aleja Niepodlegości, sp.spr.edu.pl, 11 listopada 2014
  14. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  15. a b c d Polak (red.) 1993 ↓, s. 120.
  16. a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 432-433.
  17. Odznaczenia w Legionach. „Kurjer Lwowski”. Nr 628, s. 4, 15 grudnia 1916. 
  18. a b Kronika. Odznaczania w Legionach Polskich. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 177 z 5 sierpnia 1917. 
  19. Loth Edward (1884 - 1944 ). db.yadvashem.org. [dostęp 2015-11-18].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]